Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası Etkinliği Kapsamında İlçe Sağlık Müdürlüğü bir dizi etkinlik gerçekleştirdi. 

 Etkinlik kapsamında İlçe Sağlık Müdürü Dr. Mehmet Kavak ve sağlık personeli Yenişehir Kaymakamı  Suat Seyitoğlu, Belediye Başkan Yardımcısı Mesut Bedel, İlçe Milli Eğitim Müdürü Musa Ayaz, SGK İlçe Müdürü Nurbay Özkan’ı makamlarında ziyaret ederek akılcı ilaç ve antibiyotik konularında bilgilendirme yaptılar.  Ayrıca Yenişehir’de bulunan bilbordlara akılcı ilaç afişleri asıldı.

Bunun yanı sıra  Yenişehir Milli Eğitim Müdürlüğü’nde görev yapan tüm öğretmenlerle, Yenişehir’e bağlı mahalle muhtarlarının tamamına bilgilendirme yapılarak broşür dağıtıldı. 

  İlçe Sağlık Müdürü Dr. Mehmet Kavak, hekimler yazmadıkça antibiyotik kullanılmaması gerektiğini belirterek, ‘Asla talepte bulunmayın, antibiyotik konusunda ısrarcı olmayın’ dedi. 

  Antibiyotiğin birçok zararlarının olduğunu belirten uzmanlarda, ‘Gereksiz yere kullanılan antibiyotikler fayda sağlamadıkları gibi, çocuklarda çok ciddi sorunlar oluşturabiliyor. Örneğin; böbrek veya karaciğer yetmezliğine veya obeziteye yol açabiliyor!

Antibiyotiğin keşfi ve kullanılması insanlık tarihinin dönüm noktalarından biri olarak ediliyor ve şimdiye kadar yüz milyonlarca hayatı kurtardığı biliniyor. Ancak yarım yüzyıllık macerası sonrasında antibiyotikler artık eskisi gibi olamıyor. Bunun nedeni ise tüm dünyada ve ülkemizde aşırı ve yanlış kullanıma bağlı olarak pek çok bakterinin antibiyotiğe karşı direnç geliştirmiş olması. Bu bakterilerin tedavisi için yeni antibiyotikler üretilse bile, aşırı kullanım nedeniyle çok erken dönemde yeniden direnç gelişiyor. Bu kısır döngü de maalesef her zaman bakteriler lehine işliyor ve tüm dünyada tedavi edilemeyen enfeksiyonlara yol açıyor. Ayrıca gelişigüzel kullanılan antibiyotiklerin tedavide etkisiz kalmalarının yanı sıra çocuklarda pek çok ciddi sağlık sorununa da adeta davetiye çıkardığı biliniyor.

  2013 yılı Avrupa Hastalık Kontrol Merkezi’nin verilerine göre Türkiye, Avrupa ülkelerine kıyasla ortalama 2-3 kat daha fazla antibiyotik kullanıyor. 2014 yılı Dünya Sağlık Örgütü’nün raporuna göre ise Türkiye’de günde her bin kişiden 43’ünün antibiyotik kullandığı bildirilmiş. Bu verilere göre, Türkiye tüm Avrupa kıtasında antibiyotik kullanımında ilk sırada yer alıyor. 

   Antibiyotikler hem çocuk hem erişkinde bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonlar için kullanılıyor. Ancak bir enfeksiyonun bakteriyel veya viral kökenli olduğu her zaman kesin olarak tespit edilemiyor. Bu nedenle antibiyotik tedavisinin klinik veya laboratuvar değerlendirme sonucu önerilmesi gerekiyor. Bu ayrım da, hekimin enfeksiyon tecrübesiyle doğrudan ilgili oluyor. Dolayısıyla çocuklarda antibiyotik kullanılmadan önce mutlaka çocuk enfeksiyon hastalıkları uzmanına danışılmalı. Aksi takdirde, virüs enfeksiyonları için gereksiz şekilde antibiyotik kullanılmış oluyor. Yanlış antibiyotik kullanımı da çocuklarda bir çok ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor.

   Çocuk Sağlığı ve ayrıca Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Metehan Özen, gelişigüzel antibiyotik kullanımının  yol açtığı ciddi sağlık sorunlarını şöyle sıralıyor:

   Antibiyotik ilişkili ishal, antibiyotik tedavisi sırasında oluşan pek çok yan etkinin arasında ilk sırada yer alıyor. İshal her ne kadar çoğunlukla hafif bulgularla seyretse de, ciddi bir bakteriyel enfeksiyon sırasında antibiyotiği değiştirmek veya kesmek, çocuğu ciddi sıkıntıya sokabiliyor. Şiddetli ishaller ise sıvı-elektrolit bozukluğuna, nekrotizan seyirli kolite ve kimi zaman da ölüme yok açabiliyor. Bu nedenle antibiyotiğin tetiklediği ishal durumlarında, enfeksiyonun cinsine ve şiddetine göre tedavinin yeniden düzenlenmesi için çocuk enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurmak büyük önem taşıyor.

   Son yıllardaki çalışmalar; antibiyotiklerin insan florasını değiştirdiğini, faydalı mikropları öldürdüğü ve en önemli korunma silahımız olan mukozal bağışıklığımızı zayıflattığını net olarak ortaya koyuyor. Özellikle influenza benzeri gribal etkenlere karşı bağışıklık sistemi zayıf düşüyor ve normalde 3-5 gün arası sürecek olan enfeksiyonlar uzadıkları gibi, daha ağır seyrediyor. Bu yüzden, sık antibiyotik kullanan çocuklar, mukozal enfeksiyon denilen sinüzit, orta kulak iltihabı, zatürre, farenjit, ve ishale daha sık yakalanıyor.

   İnsanlık tarihinin mucizevi buluşu olan antibiyotikler, modern insanın en ciddi problemlerinden biri olan obezitenin tetikleyici faktörü oluyor. Günümüzde disbiyozis yani flora bozukluğunun en önemli hastalıkların temeli olduğu artık daha net biliniyor. Bağırsak floramız kişinin sindirimi için gerekli olan kompleks karbonhidratların ve diyet fiberlerin parçalanması, bazı önemli vitaminlerin ve uzun zincirli yağ asitlerinin üretimini üstlenerek, metabolik fonksiyonlarımızı düzenlemektedir. Antibiyotiklerin yol açtığı flora bozukluğu günümüzün en yaygın sağlık sorunlarından biri olan metabolik sendromun komponenti olan obeziteye yol açmaktadır. Yapılan bir çalışma, 2 yaş altında geniş etkili antibiyotik kullanan çocukların yüzde 20 gibi yüksek bir oranının, henüz 5 yaşındayken obeziteye yakalandıklarını ortaya koydu. Bu çalışmadan sonra yayımlanan geniş bir araştırma sonucunda ise ABD’de daha sık antibiyotik kullanılan eyaletlerde obezite, kalp hastalıkları, diyabet ve bunlara bağlı ölüm oranının daha sık görüldüğü belirlendi.

   Son yılların en çok konuşulan sağlık sorunlarından biri olan alerjik hastalıkların görülme oranı günümüzde hızla artıyor. Bu artışın, en önemli sebeplerinden biri olan flora bozukluğu ve mukozal bağışıklığın azalması, günümüzde en sık antibiyotiklerin yanlış kullanılması sonucu oluşmaktadır. Flora bozukluğunun özellikle küçük yaşlarda artan antibiyotik kullanımına bağlı olduğu artık daha net olarak biliniyor. Alerjik hastalıkların günümüzde hızla artmasının bir diğer sebebi de “Hijyen teorisi” olarak özetleniyor: Daha temiz, steril, az mikroplu yaşama ve yeme tutkumuz, floramızın oluşmasını ve dolayısıyla bağışıklık sisteminin sağlıklı gelişmesini ve güçlenmesini önlüyor. Bunun sonucunda da alerjik reaksiyonlar artıyor.

   Akut böbrek yetmezliğinin en az beşte biri, kullanılan ilaçlar nedeniyle oluyor. Her ne kadar ilaç kullanımın bırakılmasıyla böbrek yetmezliği çoğunlukla düzelse de, hastanede yatış ve pek çok müdahale gerekiyor. Bu ilaçlar arasında antibiyotikler ise ilk sırada yer alıyor. Ayrıca, sık antibiyotik kullanan çocuklarda, ileri yaşlarda böbrek hastalıklarının daha yüksek oranda görüldüğü biliniyor.

   Yaklaşık 900 civarı ilaç ve bitkisel karışım, karaciğer toksisitesine sebep oluyor ve ölümcül seyreden karaciğer yetmezliğinin yüzde 20 ila yüzde 40’ı gibi yüksek bir oranı oluşturuyor. Karaciğer nakli gerektiren hastalıkların da önemli bir kısmı ilaç kullanımına bağlı gelişiyor. Antibiyotik kullanımı nedeniyle karaciğer toksistesi sık görülüyor. Çoğunlukla bu yan etki hafif belirtilerle seyrediyor ve ilaca ara verilmesiyle kendiliğinden düzeliyor. Ancak, çoğunun antibiyotik kullanımını gerektiren ağır enfeksiyonu olması durumunda Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanına danışarak yeni tedavinin belirlenmesi son derece büyük önem taşıyor’ dediler.