Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi (İPM), “Türkiye'nin Karbonsuzlaşma Yol Haritası: 2053'te Net Sıfıra Doğru” başlıklı raporunu basın toplantısıyla kamuoyuna duyurdu. Rapor, Türkiye’nin 2025-2053 dönemi için emisyon azaltım senaryoları ve bu sürece ilişkin yatırım maliyetlerini ortaya koyuyor.
TÜM SEKTÖRLER VE SERA GAZLARI DAHİL
Çalışma; elektrik, sanayi, binalar, ulaştırma, tarım ve atık sektörlerini kapsarken, karbondioksit, metan, nitröz oksit ve F-gazları gibi tüm sera gazlarını değerlendirdi. Böylece 2053 net sıfır hedefi için kapsamlı bir yol haritası oluşturuldu.
İKİ SENARYO: REFERANS VE NET SIFIR
Raporda, emisyonların gelecekteki seyri iki senaryoyla incelendi. Referans senaryoda mevcut politikaların sürmesi halinde emisyonların artmaya devam edeceği öngörülürken, Net Sıfır senaryosunda yenilenebilir enerjiye geçiş, kömürden çıkış, elektrikli araçların yaygınlaşması ve sanayide teknoloji dönüşümü gibi adımların etkisi analiz edildi.
2053'E KADAR YÜZDE 61 AZALTIM MÜMKÜN
Net Sıfır senaryosuna göre Türkiye, 2053’e kadar toplam sera gazı emisyonlarını yüzde 61 azaltabilecek. Bu, yıllık ortalama yüzde 3’lük düşüş anlamına geliyor. 2035’te emisyonların 2021’e göre yüzde 35 azalması da mümkün görülüyor. Ancak bu hedefe ulaşmak için 2025-2035 döneminde 265 milyar dolarlık ek yatırım gerekiyor. Bu maliyetin yüzde 75’i binalardaki dönüşümden kaynaklanıyor.
ELEKTRİK SEKTÖRÜNDE BÜYÜK DÖNÜŞÜM
Rapora göre, elektrik sektöründe net sıfır senaryosunda yıllık emisyonlar ortalama yüzde 6,5 düşecek. 2053’e gelindiğinde karbondioksit eş değerinde yüzde 84 azalma sağlanabilecek. Bu dönüşüm için toplam 80,1 milyar dolarlık yatırım öngörülüyor ve en büyük yük santral yatırımlarına düşüyor.
SANAYİDE 8,3 MİLYAR DOLAR EK YATIRIM
Sanayi sektörü için net sıfır senaryosu, daha fazla elektrik talebine yol açsa da verimlilik artışlarıyla toplam enerji tüketimi dengeleniyor. 2035’e kadar 8,3 milyar dolarlık yatırım gerektiren dönüşüm sayesinde 2053’te sanayi emisyonlarının yüzde 44 azaltılması öngörülüyor.
ULAŞTIRMADA ELEKTRİFİKASYON VE TASARRUF
Ulaştırmada elektrifikasyonun etkisiyle 2053’te emisyonlar, referans senaryoya göre yüzde 70; 2025’e göre ise yüzde 52 azalabilecek. Sektörde dönüşüm için 75,3 milyar dolarlık yatırım gerekiyor ancak fosil yakıtlardan uzaklaşma sayesinde 111,9 milyar dolarlık tasarruf sağlanabileceği hesaplanıyor. Böylece net fayda 36,5 milyar dolar olacak.
BİNALARDA FOSİL YAKITLARA VEDA
Binalarda dönüşümün temel adımları arasında yeni yapıların “Neredeyse Sıfır Enerjili Bina” olarak inşa edilmesi, eski binaların kademeli yenilenmesi ve enerji verimliliği yatırımları yer alıyor. Ayrıca 2045’e kadar ısınmada fosil yakıtların tamamen terk edilmesi hedefleniyor. Bu dönüşüm için 200 milyar dolarlık yatırım gerekiyor.
TARIMDA 13,2 MİLYAR DOLARLIK DÖNÜŞÜM
Mevcut eğilimlerle tarım kaynaklı emisyonların 2053’te 99 milyon tona çıkacağı öngörülüyor. Net sıfır senaryosunda ise bu miktar 68 milyon tona düşürülebilir. Bunun için 13,2 milyar dolarlık ek yatırım şart.
"EMİSYONLAR 2010 ÖNCESİ SEVİYELERE DÜŞÜRÜLEBİLİR"
İPM İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Dr. Ümit Şahin, raporun Türkiye’nin emisyonlarını planlı bir stratejiyle 2025-2035 arasında mutlak olarak azaltabileceğini vurguladı. Şahin, “2021, emisyonların zirve yaptığı yıl olarak kalmalı. 2025’ten itibaren hızlı bir azaltım sağlanırsa, 2035’te emisyonlar yüzde 35 düşerek 2010 öncesi seviyelere inebilir.” dedi.
Şahin ayrıca, kömürden çıkışın 2036’ya kadar tamamlanabileceğini, bunun da yıllık 10 GW rüzgar ve güneş enerjisi kurulumu ile 9 GW batarya yatırımı sayesinde mümkün olacağını belirtti.