ABD’de yeni mali yıl başlamadan önce Kongre’nin geçici bütçe tasarısını onaylayamaması, federal hükümetin kapanmasının 23’üncü gününe girilmesine yol açtı. Bu, ABD tarihinin en uzun ikinci hükümet kapanması olarak kayıtlara geçti.
Senato’da dün yapılan 12’nci oylamada da geçici bütçe tasarısının geçmesi için gereken 60 oy sayısına ulaşılamadı. Demokrat Senatör Jeff Merkley, 22 saatten uzun süre kürsüde konuşarak hükümetin kapanmasını ve Trump’ın politikalarını protesto etti.
TRUMP, DEMOKRATLARI SORUMLU TUTUYOR
ABD Başkanı Donald Trump, kapanmayı federal hükümeti küçültme ve “Demokrat programlarını hedef alma” aracı olarak kullanıyor. Trump, hükümetin açılması için Demokratların geçici bütçeyi onaylamasını şart koşarken, bütçe görüşmelerine katılmaya yanaşmıyor.
Demokratlar, sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılmasını isterken, Cumhuriyetçiler “temiz” bir geçici bütçe tasarısında ısrarcı. Trump, Asya seyahati öncesinde Demokratlarla yalnızca bütçeyi geçirmeleri durumunda görüşeceğini açıkladı.
KAMU HİZMETLERİ AKSIYOR
Federal hükümetin kapanmasıyla birçok kamu çalışanı ücretsiz izne çıkarıldı. Ancak, ordu, istihbarat, havaalanları, hapishane ve temel personel görevine devam ediyor. Bu çalışanlar maaşlarını Kongre yeni bütçeyi geçirene kadar alamıyor.
Kapanma, gıda yardım programları, ulusal parklar ve bazı müzeler gibi hizmetleri de olumsuz etkiliyor. Hava trafiğinde ise eksik destek personeli nedeniyle uçuş gecikmeleri yaşanıyor.
EKONOMİK ETKİLER DERİNLEŞİYOR
Ekonomistler, kapanmanın süresinin uzamasının ABD ekonomisine maliyeti artıracağını belirtiyor. Hazine Bakanı Scott Bessent, her gün için 15 milyar dolar kayıp olabileceğine işaret etti. ABD Kongresi Bütçe Ofisi (CBO), 2018-2019 kapanmasının GSYH’yi 11 milyar dolar azalttığını ve bunun 3 milyar dolarının kalıcı kayıp olduğunu açıkladı.
Uzun süreli kapanmalar, işletmelerin federal izin ve sertifikalara ulaşamaması, federal kredilerden yararlanamaması ve ekonomik veri akışının aksaması nedeniyle özel sektör yatırımlarını ve istihdamı da olumsuz etkiliyor.
KAPANMANIN NE ZAMAN SONA ERECEĞİ BELİRSİZ
Federal bütçeyi geçirecek anlaşmanın ne zaman sağlanacağı ve kapanmanın ne zaman sona ereceği hala bilinmiyor. Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasındaki uzlaşmazlık, sürecin çözülmesini zorlaştırıyor.
KAPANMALARIN TARİHSEL SÜRECİ
ABD’de federal hükümet 1 Ekim’de kapanmıştı. 1981’den bu yana kısa süreli 10 kapanma yaşanırken, uzun süreli dört kapanma tarihsel kayıtlara geçti.
1995-1996 Clinton dönemi: 5 gün ve 21 gün süren iki kapanma
2013 Obama dönemi: 16 gün süren kapanma
2018-2019 Trump dönemi: 35 gün süren kapanma (ABD tarihinin en uzun süreli kapanması)
Trump dönemindeki kapanma, Meksika duvarı finansmanı nedeniyle ortaya çıkan bütçe krizinin ve Demokratların geri adım atmamasının sonucu olarak kayıtlara geçti.
