Sinema Endüstrisinin Aracı Olmadan Bu Dünyadan Göçen Bir Kıymetlinin Ardından…

Hollywood, sadece yapımcı, yönetmen ve oyucular değil, adları Çağdaş Klasik Batı Müziği başlığı altında geçmese de, müzisyen ve besteciliklerini, kompozitörlük düzeyine taşımış imzaların sayesinde bugünlere kadar gelmiştir.

6 Temmuz 2020 tarihinde vefat eden Ennio Morricone, sözü edilen imzaların başındadır. Morricone; Hollywood’la etle tırnak gibi olmamakla birlikte, onu besleyen, Philip Glass, Sophia Gubaidulina ve benzeri kompozitörler gibi, Çağdaş Klasik Batı Müziği’nde kendisini kabul ettirmek için ilerlememişse de, müzisyen ve bestecilikle yetinmemesiyle, bu bağlamda ilk sırada yerini almıştır.

Kompozitör, besteci ve müzisyenden, yaratıcılığı ön planda tutmasıyla ayrılır. Yaratıcı olmayı diğerleri de dert edinirler ama kompozitör varlık nedenini ona bağlar.

Amacı sadece bir kompozisyon oluşturmak değil, aynı zamanda onu altüst ve ters yüz etmektir.

Spaghetti Western, endüstriyel söyleme hitap ettiği için ciddiye alınmaz ama Sergio Leone’nin çektiği bu türe ait sinema filmlerinin belleklerde yer edinmesinde Morricone’nin katkısı büyüktür. Yönetmen ve oyuncularla birlikte kompozisyon, aslında olabildiğince sıradan hikâyenin sıradanlık elbisesini çıkarmasını sağlamıştır. Kamera arkasına yine Leone’nin geçtiği Bir Zamanlar Amerika, Dünya Sinema Tarihi’nin kilometre taşı olmasını ona borçludur.

Guiseppe Tornatore’nin, sinema ihtirasının engel tanımamasını hikâyeleştirdiği Cennet Sineması ve aynı yönetmenin adını yazdırdığı, Fahriye Abla’nın İtalya versiyonu olarak tanımlanabilecek Maléna, Morricone’nin kompozitörlüğünün boyutlarını belgeleyen çalışmalardır.

Kompozitör, yaratıcılığının zeminini, hem farklı müzik türleriyle, hem de müzik dışındaki disiplinlerle bağ kurarak sağlamlaştırır. Morricone de hem, Elektronik Müzik’ten Caz’a; Rock’tan Avant-garde’a açıldığı, hem de müziğin, sosyopolitik ve sosyokültürel bağlamlarda konumlandırılması gerektiğinin bilinciyle ilerlediği için yaş tahtaya basmadan çalışmalarını çoğaltmıştır.

Morricone’nin temaları Yeşilçam’ın avantür filmlerinde de sıklıkla kullanılmıştır. Zaten Yeşilçam, sadece sözü edilen değil, her türde çekilen sinema filminde Çağdaş Klasik Batı Müziği’nin nimetlerinden ziyadesiyle istifade etmiştir. Bu yöndeki ilerleyiş, melodramatik kurgunun kalıplarının, un ufak edilmese de kırılmaya çalışılmasını beraberinde getirmiştir. Fiil tam anlamıyla gerçekleştirilememiştir çünkü temalar sinema filmlerinin bütününe doğal olarak yayılmamıştır.

Quentin Tarantino, Brian De Palma gibi yönetmenlere de eşlik eden Morricone, kategorilere yerleştirilmesi imkân haricinde olan kompozisyonları gün yüzüne çıkardığı için adını unutturmamıştır.

Ad unutturmamanın yolunun endüstriye, Popüler Kültür’e eklemlenmekten geçtiğine inananların, Oscar’la ödüllendirilmesinin üzerinde durmadan nitelikli işlerin sayısını artırarak bu dünyadan göçen Ennio Morricone’nin hayatını, satır aralarını es geçmeden yeniden okumaları onlara mesafe kat ettirebilecektir.