İnsan-ı Kâmilliğe, Sapasağlam Bir Duruş Sergileyerek Ulaşan Bir Bilge: Yücel Paşmakçı

Alanında profesyonelleşmiş bir ismi, aynı aşamadaki birinden tanımak, riskleri beraberinde getirse de, tanıtan Arif Sağ, tanıtılan da Yücel Paşmakçı olunca, risk ister istemez berhava olmaktadır.

Arif Sağ nazarında Paşmakçı; bir duruştur, Halk Müziği’nin kitabıdır, ahlakın kalesidir, insan-ı kâmil demektir.

Paşmakçı’nın çalışmalarını sadece dinleyenler, o çalışmaların künhüne vâkıf olamayanlar, Sağ’ın cümlelerinde öznelliğin ağırlığını hissedeceklerdir ancak kazın ayağı öyle değildir. Zira evet, Paşmakçı önce bir duruş sergilediği için bugünlere gelebilmiştir.

Sağ, Paşmakçı’nın bu özelliğini vurgularken sadece onun değil, kendisinin de bağlama özelinde Türk Halk Müziği’ndeki gelişim aşamalarından söz etmektedir.

Bilindiği gibi, bu iki isim, Muzaffer Sarısözen’i Nida Tüfekçi’ye bağlayan geleneğin izini sürmüşlerdir ve bu geleneğin izini sürmek için önce Sağ’ın vurguladığı gibi bir duruş sergilemek gerekmektedir.

Bu duruş, Türk Halk Müziği ve onun sosyokültürel arka planı özümsenerek kendisini göstermiş ve yerini sağlamlaştırmıştır.

Halk Müziği’nin kitabıdır, ifadesinde abartı yoktur. Zira Paşmakçı; Muzaffer Sarısözen, Ahmet Yamacı, Nida Tüfekçi, Talip Özkan gibi isimlerden öğrendikleriyle kendi stilini oluşturmuş ve olgunlaştırmıştır. Bu özelliğin, üzerinde durulan isimlerde de olduğu, Sağ’ın sadece Paşmakçı’dan değil, diğer isimlerden de söz ettiği unutulmamalıdır.

Sözü edilen gelenek ahlaklı olmayı baş tacı ettiği ve Paşmakçı da ahlaklı olmaktan taviz vermediği için onu elbette  ahlakın kalesi olarak görmek gerekecektir hatta Paşmakçı ve arka planını hazırlayanların teoriyi kapı dışarı etmeyen pratikleri hesaba katıldığında ahlaktan daha sert, daha keskin bir yerde duran etik bu bağlamda taşı gediğine oturtan bir terim olacaktır.

İnsan-ı kâmil mertebesine insan, doğal olarak bir çırpıda ulaşamaz. Yunus Emre’nin ruhu şenlendirilerek vurgulanacak olursa, ham olduğunun farkındaki insan, yanıp pişse de oldum dememeyi kavrayınca insan-ı kâmil olma yolunda ilerlemeye başlar ve zamanla sadece insan-ı kâmil değil, ilerlediği yolun kendisi de olur.

Bu yol onu profesyonelleştirir ama o amatör ruhlu bir profesyonel olarak çalışmalarını sürdürür.

İşte Paşmakçı, hatırı ziyadesiyle sayılır yerlerde kendisini kabul ettirse de, bilim olamamış psikolojiyle Kişisel Gelişim arasında mekik dokuyan işgüzarların dillerine pelesenk olan ego tatmininin zerresini sapasağlam duruşunda barındırmamıştır. Barındırmayı düşündüğünde duruşundan olacağı düşüncesi onun sözü edilen illetten olabildiğince uzakta durmasını beraberinde getirmiştir.

Aynı zamanda derlemecilikteki kılı kırk yarıcılığıyla kendisine şapka çıkarılan Yücel Paşmakçı enstrümantale sabitlendiği albümüne Miras adını vermiştir.

Bilindiği gibi miras, ölüm döşeğindeki günleri sayılı insanın dayanağıdır. Oysa Paşmakçı bu ismi albümüne vererek dinleyicisini ironinin zeminine davet etmiştir. Zira Paşmakçı, bağlama özelinde, Türk Halk Müziği’nin etkisini bir şekilde yitireceğini düşünenlerin bitkisel hayata çoktan girdiklerinin, ölüm döşeğinin aslında onlar için hazırlandığının altını çizmiştir.

Onun bağlamasını sadece dinlemeyenler, aynı zamanda dinleme kültürünü edinenler, dinleme kültürü edinerek dinledikçe sadece mirasın değil, kültürün, bağlamanın Türk Halk Müziği’nin içinin yanlış doldurulduğunu anlayarak kuru gürültüden azade olacaklardır.

Onların azade olduğu yer, Yücel Paşmakçı ve yaslandığı geleneğin sesinin daha canlı, daha gür çıktığı yerdir.