Dervişane Estetiği, Türkiye’ye Özgü Protest ve Muhalif Müzikle Buluşturan Bir Müzik Emekçisi: Taci Uslu

Söz, Türkiye’ye özgü protest ve muhalif müziğin grup düzeyinde temsil edilmesinden açıldığında akla öncelikle kuşkusuz Grup Yorum gelecektir.

İlk albümünü Sıyrılıp Gelen adıyla çıkaran grup, protest ve muhalif söylemi estetize etme derdiyle yanıp tutuşanları bir araya getirmiştir.

O isimlerden birisi Taci Uslu’dur.

Sıyrılıp Gelen, estetiğin ama özellikle dervişane estetiğin somutlaştığı bir albüm olarak ele alınacaksa, bunda Uslu’nun  katkısının çok büyük olduğunu unutmamak gerekir.

Protest ve muhalif söylemle dervişane estetiğin bir araya getirilmesi, sıralanan kavramları, özlerine inmeden tanıyanları rahatsız edecektir. Zira dervişanelikte merkezde sadece sabrın konakladığı, itiraza yer verilmediği, hâl böyle olunca protest ve muhalif söylemle uzaktan, yakından bağ kurulamayacağı düşünülecektir. Oysa kazın ayağının öyle olmadığı, bu bağlamda, Anadolu’ya, sosyal bilim ilkelerinden taviz verilmeden bakıldığında berrak bir şekilde görülebilecektir.

Yunus Emre, Pir Sultan Abdal gibi isimlerin hayatlarında sadece sabrın yerinin olmadığını idrak etmek için üst düzeyde bir birikime gerek yoktur ama sabrın özellikle dervişlikte, biriktirilmesi gereken bir kavram olduğunun özümsenmesi için, arka plan arkeolojisi şarttır.

İşte Uslu, bu hakikatin bilincinde olduğu için protest ve muhalif müziği sadece estetikle değil, dervişane estetikle buluşturmuştur.

Grup Yorum’un, Türkülerle Grup Yorum isimli çalışmasının ardından, militarizmin ekmeğine yavaş yavaş yağ sürmesinde, makas değiştiren protest ve muhalif söyleminin, Sıyrılıp Gelen’den itibaren estetik kaygı beklentisiyle onu takip edenleri ondan uzaklaştırmasında dervişane estetiğin esamisinin artık okunmamasının etkisinin de büyük olduğu unutulmamalıdır.

Sadece Grup Yorum ve müzik özelinde değil, genel olarak Türkiye’de protest ve muhalif söyleme olabildiğince mesafeli yaklaşılmasının arkasında bu söylemin kendisini sabırla biriktirme ihtiyacı hissetmemesi, reflekslerine yenilmesi ve estetik değil, antiestetik bir hatta ilerlemesi vardır.

Protest ve muhalif söylemin, daire dışına çıkmayı başarmış birkaç grup ve solist hesaba katılmazsa, Türkiye’de aynı zamanda patriyarkayı beslemesi onunla hemhal olunmasını engelleyen bir başka faktördür.

Uslu, sözü edilen arazları tartışmaya açmakla birlikte dişe dokunur bir sonuca ulaşamadığı için solo çalışmalara imza atmayı tercih etmiştir.

Bu çalışmalar dinleyiciyi; cinsiyetçilikle alışverişe girişmeyen, dervişane estetikten taviz vermeyen, şiirleri, notaya kaş, göz çıkarmadan taşıyan, profesyonelliğin değil, amatör ruhun varlığına inanan bir müzik emekçisiyle buluşturmuştur.

9 Mart 2020 tarihinde sonsuzluğa uğurlanan bu müzik emekçisi, arkasında geniş bir kitle bırakmadığı için; estetik antiestetiğe; birikim reflekse mağlup olmaya devam etmektedir.